سونوگرافی NT جنین (سونوگرافی نوکال ترانس لوسنسی) به انگلیسی Nuchal Translucency یکی از بخش‌های مهم فرایند غربالگری است که باید در مرحله سه ماه اول بارداری انجام شود.
در جریان سونوگرافی NT جنین ضخامت پشت گردن جنین تشکیل شده مورد بررسی قرار می‌گیرد تا احتمال وجود اختلال‌ها و مشکلات کورموزمی شناسایی شود. در طی این آزمایش حساس ممکن است اختلال‌هایی نظیر سندروم داون، تریزومی سیزده و تریزومی هجده شناسایی و احتمال بروز آن‌ها ارزیابی شود.
این آزمایش ویژه باعث می‌شود تا والدین پیش از به دنیا آمدن فرزند خود از وجود بیماری‌هایی خاص و غیرقابل درمان آگاه باشند. در ادامه این مطلب برخی از نکات مهمی که در جریان سونوگرافی جنین جهت بررسی NT انجام می‌شود را بررسی خواهیم کرد.
هدف از انجام سونوگرافی جنین چیست؟
سونوگرافی NT برای انسانی که هنوز به دنیا نیامده یکی از مهم‌ترین بخش‌ها و مراحل غربالگری در سه ماه اول است و هدف از انجام آن شناسایی احتمال بروز بیماری‌های ژنتیکی پیش از متولد شدن نوزاد به حساب می‌آید.
گفتنی است که این روش باید به عنوان بخشی از مرحله اولیه غربالگری جنین انجام شود تا از طریق نتیجه آن بتوان به تشخیص بیماری‌های خاص در جنین پی برد.
سونوگرافی NT جنین چه اختلال‌هایی را مشخص می‌کند؟
همانطور که در ابتدای این مطلب نیز به آن اشاره شد، سونوگرافی NT جنین به منظور شناسایی مشکلات ژنتیکی مادرزادی انجام می‌شود تا احتمال بروز آن‌ها را شناسایی کرده و براساس آن والدین بتوانند تصمیم‌های ویژه‌ای را بگیرند.
در جریان این سونوگرافی، احتمال بروز اختلال‌های سندروم داون، تریزومی سیزده و تریزومی هجده بررسی و احتمال بروز آن در جنین پس از به دنیا آمدن ارزیابی می‌شود.
انجام این آزمایش حیاتی می‌تواند به داشتن فرزندی سالم پیش از به دنیا آمدن کمک شایانی کند و از همین رو به تمام بانوان باردار و والدینی که تصمیم به داشتن فرزند دارند، توصیه می‌شود تا فرزندانی سالم به دنیا بیاورند.
زمان مناسب برای انجام سونوگرافی NT جنین
زمان مناسب برای انجام سونوگرافی NT جنین مشخصا در بازه زمانی هفته‌های یازده تا سیزدهم بارداری است و از جمله آزمایش‌های قابل انجام در سه ماهه اول به منظور شناسایی احتمال بروز بیماری‌های ژنتیکی به حساب می‌آید.
سونوگرافی مذکور توسط پزشک‌های متخصص رادیولوژیست و پرینالوزیست انجام می‌شود که طی آن ضخامت پشت گردن جنین اندازه گیری و ارزیابی می‌شود تا از آن طریق بتوان به نرمال بودن جنین یا احتمال وجود بیماری‌های ژنتیکی مادرزادی پی برد.
افزایش ضخامت در سونوگرافی NT به چه معنا است؟
هر چند که افزایش ضخامت NT به تنهایی و لزوما دلیلی بر بروز اختلال‌های ژنتیکی در جنین نیست و تشخیص این موضوع با پزشک متخصص است، اما این سونوگرافی می‌تواند در گام اول به شناسایی سندرم ترنر تاثیر زیادی داشته باشد. در حقیقت اولین عامل افزایش ضخامت NT در جنین سندروم ترنر است. همچنین سندروم داون به عنوان دومین بیماری ژنتیکی به حساب می‌آید که از طریق افزایش ضخامت NT در جنین قابل شناسایی خواهد بود.
آزمایش NT در جنین انسان، به طور کلی میزان ضخامت پشت گردن را شناسایی می‌کند. با توجه به همین موضوع، اگر در نتیجه این سونوگرافی مشخص شد که ضخامت گردن افزایش یافته، پزشک‌های متخصص ممکن است آزمایش‌های دیگری نظیر آمنیوسنتز و کاریوتایپ جنین را به والدین توصیه کنند. این آزمایش‌ها که در مرحله دوم ممکن است برای جنین توصیه شوند، از لحاظ کروموزمی جنین را مورد آزمایش قرار می‌دهند تا از میزان احتمال بروز بیماری‌های ژنتیکی مربوطه اطلاعات بیشتری به دست آید.
مشخصات عکس به دست آمده از سونوی NT جنین
عکس به دست آمده از نتیجه این نوع سونوگرافی باید شامل نمای نیمرخ از جنین باشد و بخشی از بینی به صورت ویژه در آن دیده شود. علاوه بر این عکس حاصل از این سونوگرافی باید در زمانی گرفته شده باشد که گردن سوژه در حالت نوترال باشد و اگر سر جنین بیش از جت به جلو خم باشد، باید افزایش یا کاهش کاذب قابل مشاهده در تصویر مورد محاسبه قرار گیرد.
در تصویر NT همچنین باید محل قرار گرفتن کالیپرها به صورت تو در تو باشد تا تشخیص محدوده NT میسر شود. گفتنی است که تصویر باید در محدوده CRL نیز قابل قبول باشد و بر اساس سن جنین باید NT مورد بررسی قرار گیرد.
مشاهده نتیجه تست NT
پیش از آنکه در مورد نتیجه تست NT سخنی به میان آید، باید تاکید کرد که تشخیص نتیجه این تست مشخصا توسط پزشک متخصص انجام می‌شود و لزوما از طریق خواندن نتایج این تست نمی‌توان نتیجه دقیق در مورد نحوه ساختار ژنتیکی یا عملکرد سیستم‌های مختلف بدن جنین را اظهار نظر کرد.
نتیجه تست NT با استفاده از فناوری سونوگرافی میزان ضخامت حداکثری پشت گردن در سه ماهه اول را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این فرایند میزان مایعات جمع شده در زیر پوست ناحیه گردن جنین مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد تا از آن طریق بتوان به احتمال بروز بیماری‌های ژنتیکی پی برد.
نتیجه تست NT با توجه به میزان آن در زمان بارداری شامل پنج حالت می‌شود که نام آن‌ها شامل این موارد است:
- Alive & Well که جنین را زنده و سالم شناسایی می‌کند
- Chromosomal defacts که نشان‌دهنده اختلال و عیب کروموزی است
- Fatal Death که هر چند در این شرایط ممکن است با وجود عیوب کشنده، کاریوتایپ به صورت نرمال باشد
- Major Defact که شامل اختلال‌های کروموزمی شدید هستند هر چند در این شرایط ممکن است با وجود عیوب کشنده، کاریوتایپ به صورت نرمال باشد
- Cardiac Defact که در نتیجه آن سیستم قلبی و عروقی جنین دارای عیب و اختلال بوده، اما ممکن است کاریوتایپ به صورت نرمال باشد.
از دیگر مشکلاتی که می‌تواند در نتیجه تست NT شناسایی شود نیز می‌توان به نارسایی ریوی، آنومالی ساختاری بدنی، فتق دیافراگماتیک و فتق نافی اشاره کرد. علاوه بر این موارد سندرم‌های ژنتیکی مختلف در کنار عفونت‌های مادرزادی از طریق این تست شناسایی خواهند شد.
