استرس در بارداری از شایع ترین مشکلاتی است که در صورت عدم کنترل، می توان سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. زیرا با استرس و اضطراب در مادر، هورمونی به نام کورتیزول، توسط هیپوفیز ترشح می‌شود و می‌تواند با عبور از جفت بر مغز جنین اثر بگذارد و در آینده می تواند بر سطح هیجانی کودک، یادگیری و ارتباط برقرار کردن او با دیگران تاثیر داشته باشد. بنابراین کنترل استرس در دوران بارداری اهمیت بسیار زیادی داشته و مادر باید در دوران بارداری خود، لحظات آرام و خوشایندی را داشته باشد. در این مقاله، می خواهیم در خصوص عوارض استرس در بارداری و کاهش و کنترل استرس در بارداری بیشتر صحبت کنیم.
استرس در بارداری نشانه چیست؟
همان طور که می دانیم، بدن انسان در دوران بارداری، دچار تغییرات هورمونی شده تا از جنینی که در بدن شما شکل گرفته است، حمایت کند. این تغییرات هورمونی، تغییرات خلق و خو را هم به همراه خواهد داشت و شما در این دوران احساسات مختلفی مانند شادی، غم و ترس را تجربه خواهید کرد. بنابراین وجود استرس در این دوران تا حدودی طبیعی بوده جای هیچ نگرانی نیست، اما باید بتوانیم آن را کنترل کنیم.
حال این سوال برای ما مطرح می شود که چگونه استرس در بارداری را کنترل کرده و کاهش دهیم؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، استرس در بارداری بسیار تاثیرگذار و خطرناک است و حتی ممکن است، زندگی روزانه شما را مختل کند. برای رفع این مشکل باید حتما به پزشک و روانشناس مراجعه کرده و از آن ها برای کنترل کردن استرس تان کمک بگیرید تا سلامتی خود و کودکتان به خطر نیفتد.
علائم استرس در بارداری
معمولا زنان بارداری که دچار استرس و اضطراب می شوند، علائم متفاوتی از خود نشان می دهند. اگر در خود یا شخص بارداری که در کنار شما زندگی می کند، یک یا چند مورد از این علائم را داشت، آن را جدی بگیرید. البته به یاد داشته باشید، تشخیص نگرانی های روزانه و معمولی با استرس شدید کار راحتی نیست و عادی جلوه دادن برخی از آن ها می تواند باعث بروز مشکل در مادر و جنین شود. بنابراین جدی گرفتن علائم، بسیار حائز اهمیت دارد.
این علائم عبارتند از:
• از دست دادن علاقه‌های گذشته
• زود عصبانی شدن
• احساس ترس
• وسواس فکری
• احساس بی‌قراری مفرط
• احساس ضعف و خستگی
• تحریک پذیری
در صورتی که با هریک از علائم ذکر شده مواجه شدید، می‌توانید با پزشک یا روانشناس در های‌طب تماس بگیرید.
استرس در بارداری برای چه کسانی خطرناک است؟
استرس در بارداری، تا حدودی طبیعی است و در اثر تغییرات هورمونی به وجود می آید. بنابراین اگر بتوان استرس را کنترل کرد، جای نگرانی نیست. اما زنان بارداری که شرایط زیر را دارند، اگر دچار استرس های دوران بارداری شدند، باید حتما، به روانشناس و پزشک مراجعه کرده و آن را جدی بگیرند.
• افرادی که در سنین کم باردار شده اند.
• کسانی که در دوران باردای، حمایت مالی و عاطفی ندارند.
• زنان بارداری که درگیر مصرف مواد مخدر هستند.
• زنان بارداری که درآمد پایین و مشکلات اقتصادی دارند.
• افرادی که در سنین بالا باردار شده اند.
• کسانی که به عوارض بارداری مبتلا شده اند.
• زنان بارداری که، سابقه خانوادگی در اضطراب دارند.
• قبل از این بارداری به سقط جنین مبتلا شده اند.
• بارداری حاصل یک سوء استفاده جنسی است.
عوارض استرس در بارداری
استرس در دوران بارداری می‌تواند عوارض دائمی یا گذرا در مادر و جنین ایجاد کند. این عوارض می تواند به صورت بیماری های مختلف، در بدن افراد رخ دهد. در ادامه به برخی از بیماری های ناشی از استرس در دوران بارداری اشاره خواهیم کرد.
فشار خون بارداری یا پره اکلامپسی
پره اکلامپسی یا فشار خون بارداری از جمله بیماری هایی است که ممکن است در اثر استرس، البته به صورت کوتاه مدت، در دوران بارداری ایجاد شود. پنج درصد از زنان در دوران بارداری دچار این عارضه می شوند و فشار خونشان بالا می رود.
زایمان زودرس و نرخ تولد پایین
یکی دیگر از عوارض استرس در بارداری احتمال زایمان زودرس، قبل از هفته‌ی 37 بارداری است. نوزادان نارس، ممکن است در آینده با مشکلات یادگیری و تاخیر در رشد مواجه شوند و در بزرگسالی دچار بیماری‌های قلبی، دیابت و فشار خون بالا شوند.
وزن پایین کودک
وزن پایین کودک در زمان تولد هم، ارتباط مستقیم با استرس در دوران بارداری دارد. بنابراین سعی کنید تا حد ممکن از استرس دوری کنید و در صورت درگیری از دکتر روانشناس کمک بگیرید.
مقاله مرتبط: فاینال ریسک در آزمایش غربالگری سه ماهه اول چیست؟
سقط جنین
از دیگر عوارض استرس بارداری، سقط جنین است. طبق آخرین تحقیقات انجام شده، مادرانی که در دوران بارداری، دچار استرس و بحران شده‌اند، 2 برابر بیشتر از دیگر مادر‌ها در معرض سقط جنین هستند.
تاثیر استرس مادر بر روی جنین
ترشح هورمون‌های استرس، تغییرات عملکرد سیستم عصبی، عوارض جسمانی و روانی و تغییرات در محیط رحمی، می تواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بر روی سلامت جنین تاثیرگذار باشد. تاثیرات استرس در دوران بارداری بر جنین گاهی در کوتاه مدت ایجاد نشده و ممکن است سال ها بعد تاثیرات خود را نمایان کند.
• ترشح هورمون های استرس در مادر، می تواند، اثرات بدی بر رشد و توسعه عصبی جنین داشته باشد. این تأخیر در توسعه عصبی، ممکن است تأثیرات خود را بر عملکرد شناختی و روانی نوزاد در آینده نشان دهد.
• استرس بارداری مادر می تواند منجر به تغییرات در فعالیت قلبی جنین، از جمله افزایش ضربان قلب، کاهش نرخ گردش خون و تغییرات فشار خون و اثراتی بر رشد و توسعه قلبی جنین داشته باشند.
• استرس مادر در دوران بارداری می تواند باعث بروز تغییرات در وضعیت رشد جنین داشته باشد. ممکن است رشد جنین کندتر گردد و وزن گیری جنین نیز تحت تأثیر قرار گیرد.
• استرس در بارداری، می تواند اثراتی بر فعالیت سیستم ایمنی جنین و میزان التهاب در بدن مادر و جنین داشته باشد و هم چنین خطر ابتلا به عفونت ها و بروز مشکلاتی در سلامت جنین را افزایش دهد.
• استرس بارداری ممکن است، در الگوی رشد و حرکات جنین اختلال ایجاد کرده و باعث می شود، جنین بیشتر یا کمتر حرکت کند یا الگوی حرکات غیرطبیعی تری داشته باشد.
• استرس در دوران بارداری موجب اختلال ADHD یا بیش‌فعالی کمبود توجه در کودکان می شود. افسردگی در دوران نوجوانی هم، می تواند از دیگر عوارض استرس در دوران بارداری باشد.
راه های کاهش استرس در بارداری
برای کاهش استرس در دوران بارداری، اقدامات زیر را انجام دهید.
• سعی کنید از لحظاتتان لذت ببرید.
• افکارتان را بنویسید.
• از ورزش غافل نشوید.
• ماساژ درمانی، راهکاری مناسب برای کاهش استرس
• تغذیه سالم
• برای تولد عضو جدید خانوادتان آماده باشید.
• در مورد نگرانی‌هایتان با دیگران صحبت کنید.
• برای زایمان، آمادگی پیدا کنید.
• گوش دادن به موسیقی
• کافئین را فراموش کنید.
• کتاب را جایگزین موبایل کنید.
• از فکر و خیال کردن در مورد آینده پرهیز کنید.
• استراحت کافی داشته باشید.
منبع: وبسایت های‌طب
